Καλαρρύτες
Ανάμεσα στους ορεινούς όγκους του Περιστερίου (2285μ.) και των Τζουμέρκων (2429μ.) σε υψόμετρο 1200μ.,σφηνωμένοι στην άκρη του γκρεμού,πάνω απο την χαράδρα του Καλαρρύτικου,οι Καλαρρύτες βρίσκονται απο την αρχαιότητα ήδη πάνω στους άξονες που ενώνουν την Θεσσαλία με την Ήπειρο και το Ιόνιο.Τα αρχαιολογικά ευρήματα μαρτυρούν ότι,απο την εποχή του χαλκού,κάτοικοι βρέθηκαν σε αυτη την περιοχή.Στην αρχαιολογική θέση Άβατος,Β.Α.των Καλαρρυτών,έχουν βρεθεί λείψανα τείχους αρχαίας μικρής πόλης.Πιθανολογείται ότι πρόκειται για την αρχαία πόλη της Αθαμανίας Άκανθα/ος.
Το χωριό είναι ονομαστό για τα βοσκοτόπια του.Η νομαδική κτηνοτροφία ακόμη ανθεί εδώ.Κάποτε άνθιζε εδώ η αργυροχρυσοχοια και η τέχνη της αγιογραφίας. Πλούσια επαγγελματική δραστηριότητα είχαν οι Καλαρρυτινοι όπως ασημιτζήδες, χρυσικοί, τερζήδες, χρυσοκεντητάδες,έμποροι, πραματευτάδες, αγιογράφοι, βιοτέχνες, ραφτάδες, κτηνοτρόφοι,κυρατζήδες και αγωγίατες.Το επάγγελμα που πραγματικά διέπρεψαν όμως είναι αυτο του αργυροχρυσοχόου.Στα εργαστηριά τους κατασκευάστηκαν τα περιφημότερα ασημουργικα εκκλησιαστικά και κοσμικά καλλιτεχνήματα του 18 ου αιώνα και πολλά περίτεχνα δημιουργήματα τους σώζονται σε πολλές ευρωπαικές χώρες. Οι Καλαρρύτες και το Συρράκο χαρακτηρίζονται απο το 1978 από το Υπουργείο Χωροταξίας και Περιβάλλοντος ως Διατηρητέοι Παραδοσιακοί Οικισμοί.
Μονή Θεοτόκου Κηπίνας
Ιερός και επιβλητικός χώρος με άγρια ομορφιά, περίτεχνη δόμηση. Το εντυπωσιακό μοναστήρι με την ιδιότυπη αρχιτεκτονική βρίσκεται κοντά στον οικισμό Κηπίνας, στο δρόμο Κηπίνας-Καλαρρυτών. Είναι χτισμένο στο μέσο σχεδόν ενός τεράστιου βράχου στη ΒΑ πλευρά του άγριου φαραγγιού του Καλαρρύτικου ποταμού και προκαλεί θαυμασμό η θεμελίωση πάνω από κατακόρυφους βράχους. Η μονή είναι αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου, πανηγυρίζει όμως την Παρασκευή της Διακαινησίμου, εορτή της Ζωοδόχου Πηγής. Η πρόσβαση στο μοναστήρι γίνεται από ένα μικρό μονοπάτι, λαξευμένο στο βράχο, και συνεχίζει με μικρή κρεμαστή ξύλινη γέφυρα, που οδηγεί στα προσκτίσματα της μονής. Κατά την τουρκοκρατία η ξύλινη γέφυρα ήταν κινητή και οι μοναχοί την ανέβαζαν με μοχλό, έτσι ώστε το μοναστήρι να καθίσταται απροσπέλαστο στους επίδοξους επιδρομείς, καθώς δημιουργείται κενό 4 μέτρων στο γκρεμό όταν σηκώνεται.Η Ιερά Μονή Θεοτόκου Κηπίνας σήμερα είναι μετόχι της Ιεράς Μονής Τσούκας (1931) και ανήκει στην Ιερά Μητρόπολη Ιωαννίνων. Ανακαινίστηκε σχετικά πρόσφατα και μπορούν να την επισκεφθούν προσκυνητές. Αν ο ιερέας Λάμπρος δεν βρίσκεται εκεί, μπορείτε να ζητήσετε τα κλειδιά για να επισκεφθείτε τη μονή από το καφενείο στον συνοικισμό Κηπίνα (τηλέφωνο: 26590 61186).
Μάθετε περισσότερα: http://bit.ly/2msE4wC
Γεφύρι Πλάκας
Χτισμένο το 1866, θεωρούνταν το μεγαλύτερο μονότοξο γεφύρι των Βαλκανίων, με άνοιγμα κάμαρας 40 μέτρα, ύψος 19 μέτρα και με άνοιγμα στην κορυφή 3,2 μέτρα. Το κεντρικό του τόξο κατέρρευσε την 1 Φεβρουαρίου 2015, στη διάρκεια μιας μεγάλης κακοκαιρίας, και σήμερα βρίσκονται σε εξέλιξη διαδικασίες για να ξεκινήσει η ανακατασκευή και αναστύλωσή του. Στο σημείο όπου χτίστηκε το γεφύρι της Πλάκας υπήρχε μια παλαιά γέφυρα η οποία καταστράφηκε το 1860. Το 1863 ξαναχτίστηκε από την αρχή από το μάστορα Γιωργή από την Κόνιτσα με χορηγία του επιχειρηματία Γιάννη Λούλη.Η γέφυρα αυτή γκρεμίστηκε σχεδόν την ημέρα των εγκαινίων της. Το 1866 ξαναχτίστηκε με κτίστη τον Κωνσταντίνο Μπέκα από τα Πράμαντα. Tο γεφύρι κατέρρευσε την κυριακή 01 φεβρουαρίου 2015 και γίνονται προσπάθειες απο τον Δήμο Βορείων Τζουμέρκων την Περιφέρεια Ιωαννίνων και την Πολιτεία αναστηλωσης του
Σπήλαιο «Ανεμότρυπα»
Τρία χιλιόμετρα από τα Πράμαντα, δυτικά της Στρογγούλας και σε υψόμετρο 900 μέτρων, ο επισκέπτης της περιοχής συναντά το σπήλαιο «Ανεμότρυπα». Μοναδικά σμιλευμένοι χρωματιστοί σταλαγμίτες και τρεις λιμνούλες σε αποχρώσεις του γκρι, του ορείχαλκου και του άσπρου, που έχουν σχηματιστεί με την πάροδο των χρόνων, συνθέτουν ένα ονειρικό περιβάλλον φανταστικών προσώπων και αρχιτεκτονικών αριστουργημάτων. Εκεί λειτουργεί το καφέ εστιατόριο «Σπήλαιο Ανεμότρυπα» του Μανώλη Σεντελέ, ο οποίος αναλαμβάνει και την ξενάγηση του σπηλαίου. Οι ώρες ξενάγησης είναι καθημερινά από τις 9 το πρωί έως τις 8 το βράδυ. Η είσοδος κοστίζει 3 ευρώ (τηλ. 26590 61516, 6958054441).
Μάθετε περισσότερα:http://bit.ly/2mZKJCj
Ιερά Μονή Βύλιζας
Μοναστήρι με θέα. Η Ιερά Μονή Βύλιζας βρίσκεται σε υψόμετρο 1050 μετρων, χτισμένη πανω απο την συμβολή δυο παραποτάμων του Καλαρρύτικου,μεταξύ των χωριών Καλαρρύτες και Ματσούκι, ωστε να ελέγχει τα περάσματα.Η παράδοση τοποθετεί την ίδρυσή της στον 11ο αιώνα.Η αρχαιότερη όμως γραπτή μαρτυρία της Βύλιζας είναι η εικόνα του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου με χρονολογία 1676. Το σημερινό κτίσμα είναι μεταβυζαντινό. Στον περίβολο του μοναστηριού υπάρχει ακόμη ένας ναός αφιερωμένος στον Ιωάννη τον Πρόδρομο.Ο δεύτερος αυτός ναός είναι τοιχογραφημένος από το 1737,δια χειρός των αυταδέλφων Γεωργίου και Στεργίου από το γειτονικό χωριό Καλαρρύτες, και διαθέτει επιχρυσωμένο ξυλόγλυπτο τέμπλο με υπέροχες εικόνες. Σύμφωνα με τον Άγγλο περιηγητή William Martin Leake, τα παλιότερα χρόνια υπήρχε εκεί οχυρό ελληνιστικής πόλης, τα τείχη του οποίου επισκέφτηκε τον καιρό που ταξίδεψε στην Ήπειρο (μεταξύ 1804 και 1810). Η Μονή τα παλιότερα χρόνια ήταν ένα από τα σπουδαιότερα μοναστήρια της Ηπείρου, διέθετε πλουσιότατη βιβλιοθήκη με σημαντικό αριθμό χειρογράφων και είχε μεγάλη συμμετοχή και στα κοινά της περιοχής. Σήμερα η Μονή είναι μετόχι της Ι.Μ. Κάτω Παναγιάς Άρτας. Η Μονή Βύλιζας είναι αφιερωμένη στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου.
Γεφύρι Κουιάσα ή του Νταμίρη
Πετρόκτιστο, μονότοξο, ημικυκλικό γεφύρι στην κοιλάδα του Χρούσια ποταμού. Στον κορμό τού ενός σκέλους της γέφυρας υπάρχει μικρότερο τόξο που ελαφραίνει την κατασκευή (ανακουφιστικό τόξο) και επιτρέπει τη γρήγορη διέλευση του νερού σε περίπτωση πλημμύρας.Κατασκευάστηκε με χρηματοδότηση πλούσιων κατοίκων και μεταναστών από τους Καλαρρύτες, περίπου το 1800. Το όνομα Κουιάσα σημαίνει σκιερό μέρος, ενώ το δεύτερο όνομα είναι από το χορηγό Νταμίρη, έμπορο των Καλαρρυτών.
